Herkesin yaşamı yorumlama tarzı farklıdır kanımca. Kimisi için edebiyattır bu, kimisi için fen. ‘Herkes yaşamı aynı şekilde yorumlamalı’ gibi bir görüş katı, gerçeklikten uzak ve hatta hoşgörüsüz sayılabilir. Nitekim yaşamı yorumlamak diyince hayatın anlamını sorgulamak, insanları tanımak, duygu ve düşünceleri algılamak ve bunların tümüne bağlı olarak yaşama bakış açısını belirlemeyi kastediyorum. Edebiyata gönül vermiş kişiler için edebiyattır bu. Şiirler, romanlar, denemeler; hepsi yazanın yaşamı yorumlama biçimini ifade etmesinden meydana gelir. Okuyan da bu edebi ürünlerden kendi yorumunu çıkarmalı, duygusal ve düşünsel algısını genişletmelidir.

Edebiyatın, edebiyatseverlere kazandıracağı en büyük şey sanatsal zevkin yanı sıra farklı kişiliklere, görüşlere ve duygulara sahip geniş yelpazesiyle bilinmedik karakterleri, duyguları tanıtması ve zihni sorgulayarak empati kurma gücünü geliştirmesidir. Bu anlamda insanın kendini tanıması, özbenliğini kavraması açısından çok etkili bir yoldur edebiyat. Ancak bunun herkes için tek yolu edebiyat değildir, olmamalıdır da. Birine şiirler, romanlar hayatla ilgili çok şey öğretirken diğerine pek bir şey ifade etmeyebilir. Bazıları yaşamı şiirlerle yorumlarken bazıları sayıları kullanabilir. ‘Edebiyattan haz almıyor’ diye insanları yargılamak, onların yaşamla ilgili pek çok şeyden yoksun kaldığını söylemek apaçık farklılıklara kapalı ve yanlış bir tutumdur. Bir yazarın insanları ve yaşamı tanıma biçimi romanları iken, bunun bir ressam için çizimleri, bir müzisyen için müziği ya da bir bilim insanı için deneyleri ve araştırmaları olması kadar doğal bir şey yoktur. Bunlar farklı kişiliklerin ve algıların bir göstergesidir; bu yorumlara karşı –birini diğerinden üstün tutmadan- saygı göstermek uygar toplumun en büyük gereklerindendir.

Bu bağlamda ‘’Edebiyat karın doyurur mu?’’ tartışmasına da bir görüş getirmek mümkündür. Evet, edebiyat karın doyurur, ama her karnı değil; yalnızca edebiyata aç, şiire, romana, denemeye muhtaç olanları.

——————————————————————————————————————-

NOT: Nermi Uygur’un ”Edebiyat Karın Doyurur” denemesine bir eleştiri niteliğinde yazılmıştır.

22.10.11